Araç değerleme, ikinci el araç alım-satım işlemlerinde araçların güncel piyasa satış fiyatının belirlenmesi için yapılan ücretsiz bir servistir.
Araç değerleme, hem satışı yapan kişi hem de aracı satın alacak kişi için oldukça önemlidir. Aracı satın alacak kişi, ödeyeceği fiyatın karşılığını almak ister. Aynı şekilde satışı gerçekleştirecek kişi de aracını satarken zarar etmemek için aracının piyasa değerini bilmelidir. Araç değerleme işlemi araba alış ve satış esnasında muhakkak yapılmalıdır.
Araç değerleme işlemlerinde rol oynayan birçok farklı kriter mevcuttur. Sıfır olan bir araç kullanım şekli ve kat ettiği km miktarına göre zamanla eskimeye başlar. Araç üzerinde yapılan işlemler, kaza sonrası yapılan onarımlar, aracın modeli, markası, rengi ve yakıt tipi gibi özellikler araç değerlemede değişikliğe sebep olur. Bu süreçte aracın fiziksel durumunun yanında piyasa koşulları da araç değerlemede önemli bir rol oynar. Araç değerleme yaparken arabanın piyasadaki alış ve satış fiyatlarına da bakılır. Aracın değeri belirlenirken başvurulan bir diğer yöntem de oto ekspertizidir. Bu yöntemde arabanın aksamı, performansı, motoru ve kaportası gibi özelliklere bakılarak bir değerlendirme yapılır.
Araç Değerleme Nasıl Yapılır?
Araç değerleme yapılabilmesi için arabanın markası, modeli, yakıt türü, kat ettiği km sayısı, kaç yıllık olduğu, araç parçaların orijinallik durumu, kaza geçirip geçirmediği ve tramer durumu göz önüne alınır. Araç değerlemenin tam olarak yapılabilmesi için araç hakkındaki bilgiler eksiksiz olarak bilinmelidir. Eğer bazı bilgiler eksik olursa aracın değerinin doğru yapılamaması gibi durumlarla karşılaşılır ve aracı satın alan veya satışını yapan kişi bir mağduriyet yaşayabilir.
- Araç değerleme yapılırken etkili olan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Aracın markası
- Aracın modeli
- Aracın kat ettiği mesafe
- Aracın üretim yılı
- Araca uygulanan modifikasyonlar
- Aracın hasar durumu
- Aracın kaç defa el değiştirdiği
- Yakıt tipi
- Vites türü
- Aracın tipi
- Aracın kasa türü
- Aracın rengi
- Tramer durumu
- Aracın piyasadaki benzer modellerine göre arz ve talep dengesi
Yukarıdaki bilgilerle birlikte piyasadaki diğer araçları inceleyerek aracınızın ortalama değeri hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Genellikle bu işlem profesyoneller tarafından yapılır ancak çoğu zaman araç sahipleri de piyasadaki benzer araç modellerini inceleyerek fikir sahibi olabilir. Yukarıda bahsedilen bilgilere çok hakim değilseniz, aracınızı bir ekspertize göstererek ekspertiz raporu ile aracınızın değeri ile ilgili daha kesin bilgiler ve sonuçlar elde edebilirsiniz.
Araç Değerlemede Neye Bakılır?
Araç değerleme yapılırken birçok faktör değerlendirilir. Aracın değerini yükseltecek ve fiyatın artırılmasına pozitif etki edecek durumlar söz konusudur. Bunlar genellikle araç için yapılan yatırımlardır. Aracın değerini pozitif yönde etkileyen ve artmasını sağlayan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Araç için yapılan modifiye işlemleri
- Aracın içinin ve motorunun sağlıklı olması ve temiz görünmesi
- Aracın tüm elektronik ve mekanik aksamının sağlıklı şekilde çalışıyor olması
- Araç bakımının düzenli bir şekilde yapıldığını gösteren kayıt belgeleri
Aracın değerini pozitif yönde etkileyen faktörlerin yanında bir de negatif yönde etkileyen faktörler bulunur. Aracın değeri, satın alınan ilk günden itibaren kullanmaya bağlı olarak düşmeye başlar. Aracın değerini düşürecek faktörler aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
- Aracın hasar kaydının olması
- Araçta değişen ya da orijinal olmayan parça bulunması
- Araç kilometresinin yüksek olması
- Aracın bakımsız olması
- Araç motorunun hasarlı veya motorundan ses geliyor olması
- Aracın çok fazla alınıp satılması
Yukarıda bahsettiğimiz durumlar maalesef alıcılar için negatif bir etmendir. Bu sebeple araç değerleme yaptırmadan önce eğer bu negatif durumlardan düzeltilebilecek olanlar varsa bunlar üzerinde çalışılmalıdır. Böylelikle aracınızın satılma ihtimalini artırabilirsiniz.
Ekspertiz Raporu Nedir?
Oto ekspertiz, araç değerinin uzman kişiler tarafından profesyonel bir şekilde değerlendirilip belirlenmesine denir. Ekspertiz raporu sigortacılık, otomotiv ve gayrimenkul gibi sektörlerde söz konusu varlığın değerini tespit etmek ve analizini yapmak için kullanılan rapordur. Oto ekspertiz, yalnızca araç sigorta işlemlerinde değil aynı zamanda ikinci el araçların alım satım işlemleri için de kullanılmaktadır.
Oto ekspertiz işlemleri ile söz konusu olan arabanın daha önce geçirmiş olduğu kazalar, değişen parçalar, mekanik ve elektronik aksamında bozulan kısımlar gibi kişiye masraf oluşturabilecek tüm detaylar incelenir. Bu işlemler sonucunda ekspertiz incelemesi yapılmasını isteyen kişiye yazılı bir rapor sunularak bilgi verilir.
Araçta meydana gelmiş hasarların durumuna ve araç için biçilecek fiyata ekspertiz raporu ile karar verilir. Ekspertiz raporu, alanında uzman ekspertiz şirketleri tarafından hazırlanır ve alım-satım işlemlerinden hemen önce aracın hasarlarını tespit etmek ve araca bir değer biçmek için uzman kişiler tarafından yapılan incelemeler sonucu oluşturulan bir belgedir.
Araç ekspertiz raporu oluşturmuş olan bir araba için alım satım ve sigorta işlemleri çok daha hızlı ve kolay bir şekilde halledilir.
Arabayı Ekspertize Sokmak Ne Demek?
Ekspertiz kelimesi, Fransızca expert kelimesinden türetilmiştir ve Türkçe’de eksper şeklinde kullanılmaktadır. Eksper, teknik konularda bilgili olan kişi demektir. Oto ekspertiz ise otomotiv ile ilgili teknik konularda bilgili ve uzman kişilerin araçları detaylı şekilde inceleyerek görüş bildirmeleri ve kişilere bilgi vermeleridir. Oto ekspertiz incelemeleri sonunda işlemin yaptırılmasını talep eden kişiye yazılı bir rapor ve bilgi sunumu gerçekleştirilir.
Her ne kadar satın alacağınız bir araç hakkında araç sahibi size tüm bakımlarının aksatılmadan yapıldığını ve aracın kazasız olduğunu söylese de sonradan aracın söylenilen gibi olmadığı durumlar sıkça yaşanabiliyor. Buna benzer olarak kaza kaydı olmadığı halde dışarıda onarılmış veya kilometresi düşürülmüş araçlarla karşılaşma ihtimaliniz var. Piyasada bu şekilde alıcıları kandırmaya çalışan veya aracını bir an önce elden çıkarmaya çalışan kişiler olabiliyor. Bu şekilde olumsuz bir durumla karşılaşmamak adına satıcıya oto ekspertiz raporu almak istediğinizi dile getirmelisiniz. Böylece aracın hasar durumunu daha net bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Araba Ekspertiz Raporu Ne Kadar Geçerli?
2019 yılı itibariyle ikinci el otomobil alım ve satımında ekspertiz raporu zorunlu hale getirilmiştir. 8 yaşın altındaki ve 160 bin kilometreden az kullanılmış araçlar için ekspertiz raporu almak zorunludur. Güvenli bir ticaret ortamının yaratılabilmesi için ekspertiz raporu hayati önem taşır.
Ekspertiz raporu notere en fazla 3 gün öncesinde sunulmalıdır. Yani ekspertiz raporunun yasal ibraz süresi 3 gündür. Yasal ibraz süresinin dışında araba ekspertiz raporunun geçerliliği yoktur. Ayrıca ekspertiz raporunun süresi ilerledikçe güvenilirliği azalır. Bu durumda oto ekspertizinin tekrar yapılması gerekebilir.
Oto Ekspertiz İşlemi Ne Kadar Sürer?
Araç sahipleri oto ekspertiz süresi boyunca araçlarını kullanamadıkları için bu işlemin ne kadar sürdüğünü merak etmektedirler. Oto ekspertiz işlemi aynı gün içinde hızlıca halledilmektedir. Bu işlemi yapan yerlerdeki yoğunluk durumuna 30 veya 60 dakika sürebilir.
Oto Ekspertiz Raporu Ne Kadar Sürede Hazır Olur?
Oto ekspertiz raporunun hazır olma süresi işlemin kapsamına ve işlemi yapan yerin yoğunluğuna göre değişkenlik göstermektedir. Ekspertiz raporu ön onaydan geçtikten ve uzmanlar tarafından etraflıca incelendikten sonra genellikle 4 ila 7 gün içinde hazır olur.
Araç Ekspertiz Raporu Nasıl Sorgulanır?
Araç ekspertiz raporunu 3 şekilde sorgulayabilirsiniz.
- Rapor sorgulama e-devlet sistemi üzerinden kolaylıkla yapılabilmektedir. Bunun için e-devlet sistemine girdikten sonra “Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama“ sayfasına girmeniz gerekmektedir.
- Telefon ile SMS göndererek de ekspertiz raporu sorgulama yapabilirsiniz. Bunun için telefonunuzun mesaj kısmına “PARCA” boşluk bırakıp “PLAKA” boşluk bırakıp “HASAR TARİHİ” yazmanız ve 5664’e mesaj göndermeniz yeterlidir. Bu sorgulama işlemi ücretlidir.
- Son olarak araç ekspertiz raporunu Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin “Sigortam360” adlı uygulaması ile de sorgulayabilirsiniz. Bu işlemde sorgulamayı “Plaka” veya “Şasi” ile yapmak mümkün. Bu sorgulama işlemi de ücretlidir.
