Vaziyet planı, binaların inşaat öncesi en önemli ögelerinden biridir. Yerleşim planı olarak da adlandırılan vaziyet planı, yapımına başlanacak olan inşaat projesinin tüm ögelerinin gösterildiği planlardır.
Vaziyet planı, binaların inşaat öncesi en önemli ögelerinden biridir. Yerleşim planı olarak da adlandırılan vaziyet planı, yapımına başlanacak olan inşaat projesinin tüm ögelerinin gösterildiği planlardır. İnşaat projesini hazırlayan mimar ya da mühendis tarafından oluşturulan vaziyet planında inşaatın yapılacağı parsel, komşu parseller, su, elektrik hatları, etrafından geçen yollar, bina giriş yolları, otopark, çocuk oyun alanları, ağaçlar gibi birçok özellik bulunur. Vaziyet planı, genel olarak 1/200, 1/500, 1/1000 ve 1/2000 ölçeklerinde inşaat yapılacak pafta üzerine çizilir.
Vaziyet planında yapılacak olan inşaatın kaç katlı olacağı, yola ve komşu parsellere uzaklığı ne kadar olacağı, binanın ceplerinin hangi yönlere baktığı gibi özellikler belirtilir. Binanın kuzeye bakan cephesine kuzey oku adı verilen ok yerleştirilir. Vaziyet planında söz konusu inşaatın tüm dış hatları ve çevresi belirtilirken, sadece iç mimari özellikleri yer almaz.
Vaziyet planı çizilirken, kadastro müdürlüklerinden aplikasyon krokisi alınır ve imar mevzuatına, plan şartlarına uygun şekilde çizim yapılır.
Vaziyet Planında Bulunması Gereken Öğeler Nelerdir?
Vaziyet planı hazırlanırken, içerisinde mutlaka olması gereken öğeler vardır. Bunların başında inşaatın ne kadarlık bir alana yapılacağı ve söz konusu inşaatın bilgileri bulunması gelmektedir. İnşaat alanının yanındaki yollar, caddeler ve sokaklar, inşaatın çatısı, eğim, yönler, yaya yolları ve yönlerin vaziyet planında gösterilmesi gerekir. Yine bunların yanında bölgeye hakim rüzgar ve güneş gibi detaylarda planda yer almalıdır.
Vaziyet planı üzerinde yer alan söz konusu bilgiler ışığında, binanın girişinin ne tarafta olması gerektiği, su hatları ve elektrik hatlarının yönü, bina otoparkının konumlandırılması gibi detaylar daha belirgin hale getirilir.
Vaziyet Planının İçeriği Nasıldır?
Vaziyet planı, isteğe bağlı değil, kanunlar gereği hazırlanması ve inşaat alanında bulundurulması zorunlu bir öğedir. Bu yüzden vaziyet planı içerisinde nelerin yer alması gerektiği, içeriğinin nasıl olacağı gibi konular kanun ile belirlenmiştir. Kanundaki tanıma uymayan vaziyet planları, gerekli olan izinlerin alınması aşamasında sorun oluşturabilir. 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 68. Maddesinde vaziyet planı hakkında bir takım özellikler öne çıkarılarak tanım yapılır. Söz konusu tanım şu şekildedir: “Toplu yapılarda; yapıların konumları, ortak nitelikteki yerler ve tesisler, bunların kullanılış amaç ve şekilleri, toplu yapı kapsamındaki parsel veya parsellerin tamamını kapsayacak şekilde, bir bütün olarak ilgili makamlarca onaylanmış imar plânı hükümlerine uygun olarak hazırlanmış vaziyet plânında ve projelerde belirtilir.”
Vaziyet planı hazırlanırken, hem inşaat yapılacak arsanın parsel numarası hem de yan tarafta yer alan komşu arsaların parsel numaraları geniş şekilde belirtilmelidir. Tüm bunlar ışığında kanunlar ile belirtilmiş eksiksiz bir şekilde vaziyet plan içeriği oluşturulmalıdır. Bu içerikte şu bölgeler yer almalıdır: Kat yükseklikleri, su basman kotu, çatı biçimi, arsa köşe kotları, kuzey oku, son katın uzunluğu ve genişliği, inşaat toplam metrekaresi, arazi kesiti, eğim, yaya ve taşıt yolları, çevre düzenlemesi, güvenlik kulübesi, garaj girişi, çocuk oyun alanı, park, spor alanları, havuz ve çizgi kademelenmesi.
Vaziyet planı içerisinde olması gereken içeriklerden biri de, müştemilatlardır. Bahçede zorunlu olarak yapılması gereken bahçe duvarı, kömürlük, depo, sığınak gibi yapıların da vaziyet planı ile gösterilmesi gerekmektedir.
Vaziyet Planı Neden Önemlidir?
Vaziyet planının eksik hazırlanmaması, inşaat sırasında ve sonrasında aksaklıklara neden olabilir. Uyuşmazlıklar yaşanmasına sebebiyet verebilir. Her şeyi mükemmel derecede hazırlanan vaziyet planı, inşaatların temel atmasından, iskan alınım süreçlerine kadar her aşamasının sorunsuz bir şekilde halledilmesini ve yaşanabilecek sorunlara karşı önceden tedbir alınmasını sağlar.
Vaziyet planı içerisinde yer alacak olan yapıların ve bağımsız bölümlerinde net şekilde belirlenmesi gerekir. Bunlar açık ve net olmazsa kat irtifakı kurulmasında sorunlar yaşanabilir.
Vaziyet Planlamasını Kimler Hazırlar?
Vaziyet planı genel olarak inşaatın mimarı tarafından hazırlanır. Mimarların yanında harita kadastro mühendisleri gibi yetkin kişilerde vaziyet planını çizebilir. İnşaatlar için büyük öneme sahip, inşaatın ana unsuru sayılan vaziyet planın çizimi de büyük emek ve tecrübe isteyen bir iştir. Vaziyet planı çıkacak kişilerin, Autocad, Photosop gibi çizim ve tasarım programlarını iyi derecede bilmesi gerekir. Bunlar sayesinde sorunsuz bir vaziyet planı ortaya çıkarılabilir.
Vaziyet Planı Ne İşe Yarar?
Vaziyet planı, esas olarak inşaat alanına tepeden bakılmasına imkan tanır. Bu özelliğinin yanında yukarıda da belirttiğimiz gibi yapılar için yapılması zorunlu bir evrak niteliğindedir. İnşaatın yapılacağı belediyeden gerekli izinleri almak için, vaziyet planının içerisinde bulunması zorunlu bilgiler ile noksansız bir şekilde hazırlanması gerekir. İnşatta kullanılacak malzemeler hakkında fikir sahibi olunmasını sağlayan vaziyet planı, inşaatın baştan sona sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Özellikle konut ya da ticari alanlar inşa edecek olan firmalar, vaziyet planlarından yararlanarak projenin 3 boyutlu görselini oluştururlar. Böylece projenin nasıl olacağı, etrafından geçen yollar, otopark düzeni, yeşil alan ve otopark alanı gibi alanlar hakkında müşterilere somut göstergeler üzerinden bilgi verilmiş olur.
Kusursuz şekilde hazırlanmış vaziyet planı ve bu vaziyet planına göre yapılmış 3 boyutlu görseller sayesinde, müşterilerin projeye bakışları değişebilir. Her ne kadar sözlü olarak yapılacak olan düzenlemeler, oyun alanları yeşil alanlar gibi özellikler anlatılsa da müşteriler bunları örnekler üzerinde gördüğü zaman daha etkili sonuçlar alınabilir. Özellikle topraktan satış ya da inşaatın bitmeden önce kolay bir şekilde satılabilmesi için vaziyet planı ve buna bağlı hazırlanmış görseller büyük önem taşır. İnsanlar inşaat bölgesini hiç bilmese dahi, vaziyet planı sayesinde bölge hakkında bilgi sahibi olabilir.
Peyzaj Düzenlemesi Sırasında Vaziyet Planlamasının Önemi
Peyzaj düzenlemesi inşaatların en son yapılan makyajları olarak nitelendirilir. Tüm inşaat işleri bittikten sonra peyzaj düzenlemesi gerçekleştirilir. Peyzaj düzenlemesinin de taahhüt edilen şekilde, eksiksiz olarak yapılabilmesi için vaziyet planından yararlanılır. Peyzaj mimarları, vaziyet planında yer alan bilgilere ve görsellere göre, kendi yaratıcılığını da katarak göz daha hoş gelen çevre düzenlemesi oluşturabilir. Böylece konut ya da ticari projelere almak için gelen müşteriler ilk başta çevre düzenlemesi ile etkilenmiş olacaklardır.
Tüm bu etmenler beraber düşünüldüğü zaman, inşaat izinleri ve iskanı için de gerekli olan, tecrübeli ve tasarım gücü yüksek bir mimar ya da mühendis tarafından eksiksiz bir şekilde hazırlanan vaziyet planı sayesinde, inşaat kusursuz bir şekilde sonuca ulaştırılır. İnşaatın bitmeden satışı daha kolay hale gelmiş olur.
